Vertalers kennen vele verschillende gezichten. Weet u eigenlijk wel wat deze veelzijdige professionals allemaal doen?
Een vertaler moet van vele verschillende markten thuis zijn. Schrijver, lokalisatiespecialist, corrector, expert op het gebied van transcreatie, terminoloog, leraar … Wat zijn nu eigenlijk precies de beroepen die achter de brede term ‘vertaler’ schuilen?
Schrijver
Om het voor elkaar te krijgen een boodschap over te zetten van een taal naar de andere, zonder dat de lezer doorheeft dat het om een vertaling gaat, is het noodzakelijk de doeltaal perfect te beheersen. Vertalers hebben dezelfde creativiteit en verbeeldende vaardigheden nodig als schrijvers. Bovendien houden veel vertalers hun eigen blog bij, waar ze in hun vrije tijd interessante artikelen voor schrijven om zichtbaarder te worden op de vertaalmarkt. Daarnaast bieden veel vertalers diensten voor contentcreatie aan, als aanvulling op hun vertaaldiensten om hun klanten meer te kunnen bieden.
Lokalisatiespecialist
Bij lokalisatie wordt content aangepast aan de cultuur van de doelgroep. Lokalisatie wordt met name toegepast bij het vertalen van computersoftware, computerspellen en websites. Om dit effectief te kunnen doen, dient de vertaler de culturele gewoonten en kenmerken van zowel de broncultuur als de doelcultuur in kaart te brengen. Lokalisatie past perfect binnen de tendens van globalisering en heeft als doel een product dusdanig aan te passen, dat het de indruk wekt plaatselijk geproduceerd te zijn. Een goede vertaler moet een degelijk sociocultureel onderzoek uitvoeren om zo dicht mogelijk bij de doelgroep te komen door middel van het aanpassen van het eindproduct. Bovendien moet een lokalisatiespecialist over de nodige computervaardigheden beschikken om taaltags te kunnen creëren en grafieken, de lay-out van de website, valuta, tijd en datum te kunnen aanpassen.
Corrector
Om er zeker van te zijn dat een vertaling nauwkeurig en accuraat is, is het essentieel dat de vertaling wordt proefgelezen en waar nodig aangepast door vakgenoten. Het proeflezen bestaat uit twee fasen. Ten eerste corrigeert de corrector spel- en grammaticafouten die de vertaler over het hoofd heeft gezien. Vervolgens vergelijkt de corrector de brontekst met de doeltekst om te controleren of de vertaler eventueel passages onbedoeld heeft weggelaten, de betekenis van de brontekst heeft aangepast of –nog erger– de betekenis incorrect heeft vertaald. Daarnaast kan de corrector zichzelf verplaatsen in de schoenen van de klant en het werk van zijn collega-vertaler beoordelen op begrijpelijkheid, samenhang en schrijfstijl.
Specialist in transcreatie
Op Cultures Connection’s blogpagina staat een interessant artikel door Pauline Decker met een uitstekende uitleg van het concept transcreatie. In de marketingwereld is transcreatie ”een creatief process […] De culturele en emotionele lading van een boodschap wordt overgebracht naar de cultuur van de taal waar naartoe vertaald wordt.” In dit specifieke geval dient de vertaler niet alleen de meest subtiele nuances van de taal te beheersen om een zin of slogan in zijn context te begrijpen, maar hij dient ook de twee culturen perfect te begrijpen en creatief te zijn, om een nieuwe, pakkende ‘marketing hook’ te kunnen bedenken.
Terminoloog
Talen ontwikkelen zich voortdurend. Het is daarom cruciaal om op de hoogte te blijven van de nieuwste uitdrukkingen en termen en op die manier terminologie te gebruiken die goed begrepen wordt, samenhangend is, en boven alles, up-to-date is. Terminologie en vertaling zijn twee sterk verbonden disciplines. Een terminoloog bestudeert woorden in de context van een voortdurend veranderende omgeving, terwijl een vertaler deze terminologie toepast in zijn vertalingen. Deze taak bestaat uit het creëren van woordenlijsten en het uitvoeren van diepgaande analyses over het lexicon van een bepaald vakgebied met behulp van actuele documentatie. Sommige vertalers werken samen met ervaren terminologen, terwijl andere beide taken op zich nemen door een gebrek aan professionals in dit vakgebied.
Leraar
Tot slot is het niet ongewoon voor een vertaler om taalcursussen aan te bieden. Dit is vaak het geval bij jonge afgestudeerden die graag nog wat meer ervaring opdoen voordat ze zich als freelance vertaler presenteren, of als aanvulling op hun inkomen. Vergeet niet dat zulke mensen een degelijke taalkundige opleiding hebben gevolgd en vaak een tijd in het buitenland hebben gewoond, om hun taalvaardigheden nog verder te verbeteren.
Kortom: het stereotype van een vertaler die altijd met zijn neus in de boeken zit, is hierbij ontkracht!
Nederlandse vertaling: Ruud Vansambeek
Ontdek ons vertaalbureau.
